Many creators and cultural organizations start their practice with incidental funding: from project to project. That is a logical and often necessary first step, but it makes you vulnerable. Sustainable funding means securing income in the longer term, for example through long-term subsidies, structural partners or a permanent place in policy programs such as the Basic Infrastructure (BIS). In this article we explore how to go down that road, step by step.
Van project naar structuur
Bij het starten van een project regel je de financiën soms nog als zzp’er, via een losse samenwerking of met hulp van een penvoerder. Maar veel makers kiezen er ook al in een vroeg stadium voor om een stichting of vereniging op te richten. Wil je doorgroeien en structurele financiering opbouwen, dan helpt een formele organisatiestructuur je verder. Met een rechtsvorm zoals een stichting of vereniging kun je eenvoudiger fondsen en subsidies aanvragen, personeel aannemen en duurzame samenwerkingen aangaan. Bekijk hier welke rechtsvormen er zijn en ontdek wat bij je past.
Heb je nog geen formele organisatie? Er zijn ook fondsen waar je terecht kunt als individuele maker of collectief zonder stichting.
- Groeispurt: voor Nijmeegse makers.
- Stroomversneller: voor Arnhemse makers.
- Nachtpulse: voor Nijmeegse initiatieven binnen de nachtcultuur.
- Firestartfonds: voor het inzetten van een fondsenwerver.
💡Tip: bekijk ook eens het overzicht van subsidies en fondsen voor de regio.
Meerjarig werken en de BIS
Veel projecten starten met een eenmalige subsidie. Vervolgens kun je doorgroeien naar meerjarige ondersteuning, bijvoorbeeld via de vierjarige regelingen van gemeenten, provincies of het Fonds Podiumkunsten. Het hoogste niveau van structurele financiering is een plek in de Basisinfrastructuur (BIS): een selecte groep instellingen die landelijk van belang zijn en structureel worden gefinancierd door het ministerie van OCW. De BIS omvat instellingen die een essentiële functie hebben binnen het culturele landschap, zoals gezelschappen, musea en festivals, en die hiervoor langdurige financiële ondersteuning krijgen.
Maar let op: meerjarige financiering betekent vaak hogere eisen aan begroting, impact en verslaglegging. Ook brengt het meer verantwoordelijkheden met zich mee, zoals transparante verantwoording en heldere besluitvorming volgens de Governance Code Cultuur. Wil je deze stap maken, wees je dan bewust van de balans tussen inhoudelijke ambities en organisatorische draagkracht. Wat vraagt het van jou als maker, organisator of team?
Risico’s en lange termijn
Duurzaam financieren betekent vooruitkijken. Welke risico’s loop je als organisatie en hoe ga je daarmee om? Risico’s nemen hoort erbij, maar je kunt ze wel beter beheersen. Begin met het inventariseren van de belangrijkste risico’s die jouw organisatie kunnen raken, zoals wegvallende subsidies, veranderend beleid of verschuivingen in publieksgedrag. Breng ze vervolgens duidelijk in kaart, bijvoorbeeld met een risicomatrix, en schat in hoe groot de kans en de impact zijn. Bedenk per risico of je het wilt vermijden, verkleinen, overdragen (bijvoorbeeld via een verzekering) of accepteren. Blijf je risico’s monitoren en bespreek ze regelmatig binnen je organisatie en met je bestuur of Raad van Toezicht.
📖 Definitie: Wat is het verschil tussen een bestuur en een raad van toezicht? Het bestuur neemt besluiten en voert het beleid uit, terwijl de raad van toezicht controleert of dat goed gebeurt en het bestuur adviseert. Kort gezegd: het bestuur bestuurt, de raad van toezicht houdt toezicht.
The board of a foundation
In this article, we will discuss the governance of a foundation. This is because when you choose the foundation as your legal form, which is very common in the cultural sector, you need to form a board.
Ook is het slim om grotere ontwikkelingen in het cultuurbeleid te volgen. Denk aan onderwerpen zoals inclusie, digitalisering of participatie; die kunnen kansen (of eisen) opleveren voor jouw financieringsaanpak. Duurzame financiering draait uiteindelijk om strategisch bouwen aan een stabiele basis. Of je nu een solo-maker bent of een groeiende organisatie: door je structuur, begroting en visie op lange termijn te ontwikkelen, werk je aan meer zekerheid én meer impact.
💡Tip: Tools zoals de risicomatrix van Cultuur+Ondernemen ondersteunen bij het in kaart brengen en monitoren van risico’s.