Stroomversneller uitgelicht: Sjef van Beers

The Cowan Paradox: technologie, huishoudelijk werk en de supermarkt

Een onderzoek naar automatisering en tijd

In de tentoonstelling The Cowan Paradox and Other Inconveniences onderzoekt kunstenaar Sjef hoe technologische innovaties in huishoudens niet per se hebben geleid tot tijdbesparing. Dit fenomeen genaamd The Cowan Paradox, vernoemd naar historica Ruth Schwartz Cowan, laat zien dat huishoudelijk werk ondanks apparaten als wasmachines en stofzuigers niet minder werd tussen 1870 en 1970. Sjef koppelt deze paradox aan de zelfscanner in supermarkten—een technologie die zich presenteert als automatisering, maar in feite werk verschuift naar de consument. De tentoonstelling bestaat uit verschillende video-installaties waarin de relatie tussen de supermarkt, technologie en huishoudelijk werk wordt onderzocht.

Het maakproces: een mix van onderzoek en techniek

Tijdens het proces werkte Sjef samen met programmeur Ibo Ibelings om de software voor de video-installaties te ontwikkelen en kreeg hij hulp van collega-kunstenaar Sjoerd Mol bij het werken met 3D-software Blender. Hij verdiepte zich in de geschiedenis van supermarkten, met een focus op Albert Heijn, en bezocht het Nationaal Coöperatie Museum in Schiedam en het archief van de Stichting Albert Heijn Erfgoed. Het proces bestond uit literatuuronderzoek, beeldende schetsen en studiobezoeken voor feedback. Met bijdragen van ontwerper Bart Hassink en curatorische ondersteuning van Marijn Bril, Lieke Wouters en Youri Apello van POST, ontstonden vier installaties met videowerken die 3D-animaties, grafische stills en videobeelden combineren. De tentoonstelling vond in oktober 2024 plaats in de etalage van Shared Workspace Arnhem en werd gedocumenteerd door fotograaf Eva van Boxtel.

Artistieke ontwikkeling en nieuwe inzichten

Dit project bood Sjef de kans om voor het eerst met Blender te werken en een dieper begrip te krijgen van 3D-modellen. Ook ontdekte hij de waarde van archiefonderzoek als methode om historische context in zijn werk te verwerken. Een belangrijke les was om niet alleen academische artikelen te gebruiken, maar ook boeken als informatiebron—vaak toegankelijker en rijk aan inzichten. Daarnaast leerde hij een balans te vinden tussen expliciete theorie in het werk zelf en de uitleg via begeleidende teksten.

Ervaring met de Stroomversneller

Sjef kijkt positief terug op zijn traject met de Stroomversneller. De aanvraagprocedure was duidelijk en transparant, hoewel hij merkte dat deze uitgebreider was dan zijn eerdere aanvraag in 2021. Dit betekende meer werk, maar mogelijk ook een betere voorbereiding en scherpere focus voor het project.

Tip voor toekomstige aanvragers

Wees niet bang om buiten je gebruikelijke werkwijze te stappen. Experimenteren met nieuwe technieken en onderzoeksmethoden kan je werk enorm verrijken. Daarnaast is het nuttig om ruim van tevoren te starten met de aanvraag, zodat je helder krijgt wat je project nodig heeft en hoe je het het beste kunt presenteren.